Nhà máy Z189 (tên doanh nghiệp là Công ty TNHH Một thành viên 189) là đơn vị đóng tàu có uy tín hàng đầu Việt Nam và Quân đội. Những năm qua, Nhà máy đã đẩy mạnh hội nhập quốc tế để vươn lên mạnh mẽ, khẳng định thương hiệu trên thị trường nội địa, khu vực và vươn ra thế giới.
Tàu cứu hộ tàu ngầm do Nhà máy Z189 đóng mới cho Quân chủng Hải quân. Ảnh: TRẦN LÊ
Quán triệt và triển khai thực hiện các nghị quyết của Bộ Chính trị, Quân ủy Trung ương, Đảng ủy Tổng cục Công nghiệp quốc phòng (CNQP) về xây dựng và phát triển CNQP, kết hợp kinh tế với quốc phòng, đẩy mạnh sản xuất kinh tế và xuất khẩu sản phẩm quốc phòng, những năm qua, Nhà máy Z189 đã nhận thức sâu sắc và xác định việc hội nhập quốc tế có vai trò rất quan trọng thúc đẩy sự phát triển, nâng cao thương hiệu, uy tín của doanh nghiệp và góp phần thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ được giao.
Việc tập trung đẩy mạnh hội nhập quốc tế đã góp phần giúp Nhà máy thúc đẩy, mở rộng quan hệ hợp tác với nhiều đối tác, khách hàng trên thế giới, qua đó, nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh. Giai đoạn 2010-2020, Nhà máy đã đóng mới gần 100 sản phẩm tàu, thuyền, cấu kiện kim loại... xuất khẩu cho Tập đoàn Damen (Hà Lan), Tập đoàn AKVA Group ASA (Na Uy), v.v, mang lại hàng trăm tỷ đồng doanh thu mỗi năm (doanh thu kinh tế chiếm trên 55% tổng giá trị doanh thu hằng năm). Bên cạnh đó, đã giúp Nhà máy tiếp cận và làm chủ các công nghệ đóng tàu tiên tiến, hiện đại từ các nước có nền công nghiệp đóng tàu phát triển, như: Hà Lan, Nhật Bản, Australia, Mỹ... góp phần nâng cao thương hiệu, uy tín, năng lực cạnh tranh trên thị trường đóng tàu trong nước và quốc tế. Nhà máy đã hợp tác thi công đóng mới nhiều sản phẩm hiện đại, đòi hỏi về tiến độ, trình độ kỹ thuật công nghệ, chất lượng cao, như: tàu cứu hộ tàu ngầm Besant (EGS8316) và Stoker (RGS9316), tàu huấn luyện hàng không MV Sycamore (MATV2300) cho Hải quân Hoàng gia Australia; các tàu cung ứng thuyền viên cao tốc FCS5009, FCS3307, FCS2610 cho Tập đoàn Damen (Hà Lan); các sà lan chuyên dụng xuất khẩu cho Australia; 4 tàu cao tốc Manta MT17 xuất khẩu sang Singapore, v.v.
Điều đáng nói, thông qua quá trình hội nhập, hợp tác với các đối tác có nền công nghiệp đóng tàu tiên tiến đã giúp Nhà máy nâng cao năng lực thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, đảm bảo tốt chất lượng, tiến độ các sản phẩm đóng mới và sửa chữa... Với việc làm chủ công nghệ đóng tàu tiên tiến, Nhà máy đã đóng mới thành công các gam tàu quân sự có yêu cầu kỹ thuật cao, trang bị hiện đại, như tàu chở quân K122, tàu vận tải tổng hợp kiêm quân y K123 (được mệnh danh là “Bệnh viện trên biển”); 2 tàu Cảnh sát biển đa năng DN 2000 lần đầu tiên thi công đóng mới tại Việt Nam (CSB8001 và CSB8004). Đồng thời, trên cơ sở đóng mới thành công 2 tàu cứu hộ tàu ngầm cho Hải quân Hoàng gia Australia, Nhà máy đã được Bộ Quốc phòng tin tưởng giao đóng mới tàu cứu hộ tàu ngầm cho Hải quân nhân dân Việt Nam.
Giai đoạn 2010-2020, Nhà máy Z189 đã đóng mới gần 100 sản phẩm tàu, thuyền, cấu kiện kim loại... xuất khẩu cho Tập đoàn Damen (Hà Lan), Tập đoàn AKVA Group ASA (Na Uy)...
Quá trình hội nhập cũng giúp Nhà máy nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, tay nghề, rèn luyện tác phong công nghiệp, phương pháp làm việc khoa học, chuyên nghiệp, khả năng ngoại ngữ… của đội ngũ cán bộ quản lý, kỹ sư và công nhân.Hiện nay, số cán bộ, công nhân viên có trình độ cao đẳng, đại học và sau đại học chiếm 27% tổng quân số đơn vị; thợ bậc 4/7 trở lên chiếm 43% (có 18 thợ hàn được cấp Chứng chỉ quốc tế BV, 53 thợ hàn được cấp Chứng chỉ Lloy’d, chiếm tỷ lệ gần 82% quân số thợ hàn). Nhà máy là một trong những đơn vị có đội ngũ cán bộ, kỹ sư và người lao động có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ tay nghề cao trong Tổng cục CNQP, luôn sẵn sàng đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao.
Từ những kết quả đạt được trong quá trình hội nhập và hợp tác quốc tế, Nhà máy Z189 rút ra được một số bài học kinh nghiệm sau:
Một là, cần có sự tập trung đầu tư về cơ sở vật chất, dây chuyền, trang - thiết bị hiện đại, đồng bộ. Đây là tiền đề, điều kiện cơ bản để Nhà máy mở rộng, phát triển sản xuất các sản phẩm có giá trị, đòi hỏi chất lượng và yêu cầu cao. Giai đoạn mới bước vào hội nhập, Nhà máy đã tích cực huy động các nguồn lực đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng; công nghệ nâng hạ tàu bằng hệ thống sàn nâng Rollroyce của Mỹ, có sức nâng 3.000 tấn; công nghệ dịch chuyển tàu bằng hệ thống xe và đường triền đồng bộ từ xưởng đóng tàu ra sàn nâng; công nghệ đóng lắp vỏ tàu và gia công tổng đoạn trong nhà xưởng có mái che; dây chuyền làm sạch, sơn đồng bộ; cầu cảng dài 270m cho tàu có tải trọng đến 10.000 tấn; phần mềm phóng dạng, thiết kế thi công đóng tàu Shipcontructor; máy phay vạn năng CNC kèm phần mềm điều khiển phục vụ gia công chi tiết cơ khí có độ chính xác cao... Nhờ đó, diện mạo và năng lực của Nhà máy được nâng cao, đáp ứng được những tiêu chuẩn khắt khe của đối tác.
Hai là, tập trung nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong quá trình hội nhập và phát triển. Đây là yếu tố then chốt, quyết định chất lượng, hiệu quả sản xuất, nhất là khi công nghệ, trang - thiết bị của Nhà máy ngày càng hiện đại. Sắp xếp, tổ chức lại lực lượng lao động theo hướng “tinh, gọn, hiệu quả”, phù hợp với mô hình hoạt động; chủ động rà soát, lập quy hoạch, kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực, đảm bảo nguồn nhân lực có bản lĩnh chính trị vững vàng, chuẩn hóa về trình độ, tay nghề theo từng vị trí công tác.
Năm 2021, Nhà máy Z189 sửa chữa, đóng mới 41 tàu, xuồng các loại; đảm bảo đủ việc làm và thu nhập bình quân trên 14 triệu đồng/người/tháng.
Ba là, đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, tăng cường ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật mới vào sản xuất nhằm nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, giảm chi phí nhân công, tiết kiệm vật tư, tối đa hóa hiệu suất sử dụng máy móc, trang - thiết bị, từ đó giảm giá thành sản phẩm, nâng cao sức cạnh tranh. Thời gian qua, Nhà máy đã có nhiều đề tài, sáng kiến được ứng dụng vào sản xuất đạt hiệu quả cao, như: “Nghiên cứu, tính toán, ứng dụng tự động hóa trong triển khai thi công tàu Quân y K123 cho Bộ Tư lệnh Hải quân”; “Nghiên cứu thiết kế, chế tạo máy doa ống bao trục chân vịt”; “Nghiên cứu thiết kế, chế tạo máy hút bùn khu vực sàn nâng Nhà máy”; sáng kiến “Nghiên cứu thiết kế, chế tạo đầu phay 900 cho máy phay CNC 6025”...
Đóng mới tàu xuất khẩu tại Nhà máy Z189. Ảnh: LÊ ANH
Trước yêu cầu nhiệm vụ ngày càng cao và sự tác động mạnh mẽ của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, cùng với tiến trình toàn cầu hóa, thời gian tới, Nhà máy Z189 quyết tâm giữ vững định hướng phát triển công nghiệp đóng tàu gắn liền với phát triển khoa học - công nghệ; chủ động tiếp cận công nghệ mới, hiện đại theo hướng đi tắt đón đầu, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ sản xuất quốc phòng kết hợp với phát triển kinh tế trong tình hình mới. Từng bước làm chủ công nghệ, thực hiện đóng mới các gam tàu hiện đại, chuyên dụng, đòi hỏi trình độ công nghệ cao, tàu có trang bị vũ khí. Chủ động tham gia phát triển hệ thống giao thông đường thủy nội địa, cảng biển và các tuyến hàng hải vươn tới các vùng biển, đảo xa (hướng tới các tàu đưa đón du khách đến các vùng biển, đảo quốc tế). Không ngừng đẩy mạnh xuất khẩu và hợp tác quốc tế, hợp tác và chuyển giao công nghệ đóng tàu 2 chiều (chuyển giao những công nghệ thế mạnh và nhận chuyển giao các công nghệ còn chưa hoàn thiện). Tiếp tục đẩy mạnh sản xuất các sản phẩm công nghiệp phụ trợ, như: gia công các chi tiết cơ khí chính xác; gia công kết cấu siêu trường, siêu trọng cho đối tác Nhật Bản, Hàn Quốc; tham gia vào chuỗi các sản phẩm công nghệ cao của Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội (Viettel); phát triển công nghiệp gắn với dịch vụ logistics.
Với những kinh nghiệm đóng tàu đã tích lũy được, cùng với việc không ngừng đầu tư mở rộng sản xuất, hợp tác, tiếp thu công nghệ tiên tiến, Nhà máy Z189 phấn đấu trở thành trung tâm đóng tàu quân sự hiện đại của Quân đội và quốc gia; giữ vững uy tín và phát triển thương hiệu trên thị trường đóng tàu trong nước và quốc tế; đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng Quân đội chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại và góp phần phát triển kinh tế đất nước.
ĐẠI TÁ, TS. TRẦN THẾ VỸ/Giám đốc Nhà máy Z189