Theo dự thảo Nghị quyết giải thích về một số điều của Luật Quy hoạch, Luật Quy hoạch có hiệu lực từ 1-1-2019. Tuy nhiên đến nay, việc triển khai luật còn khó khăn và trong quá trình triển khai thực hiện còn có cách hiểu khác nhau về một số quy định của Luật, dù Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã sửa đổi, bổ sung một số điều của 52 luật, pháp lệnh có liên quan và Chính phủ cũng đã ban hành 1 Nghị quyết, 4 Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn. Do đó, để bảo đảm thống nhất trong việc áp dụng pháp luật, Chính phủ có tờ trình đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, ban hành Nghị quyết để giải thích.
Thẩm tra dự thảo Nghị quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, Ủy ban này tán thành với Tờ trình của Chính phủ về sự cần thiết ban hành Nghị quyết nêu trên để bảo đảm áp dụng thống nhất các quy định của Luật, khắc phục những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện. Tuy nhiên, việc giải thích các quy định của Luật Quy hoạch cần phải bảo đảm tuân thủ các nguyên tắc được quy định tại Điều 158 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, cụ thể: Đúng với tinh thần, mục đích, yêu cầu, quan điểm chỉ đạo ban hành Luật; phù hợp với nội dung, ngôn ngữ của Luật; không được sửa đổi, bổ sung hoặc đặt ra quy định mới.
Phát biểu tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh, Chính phủ cần chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương trao đổi thông tin ngay trong quá trình nghiên cứu xây dựng quy hoạch, bảo đảm tích hợp để sau này đỡ “vênh”. “Nếu cứ anh này làm mà anh kia không biết thì có khi giao cho doanh nghiệp đầu tư rồi lại bảo không phù hợp với quy hoạch cao hơn. Trong bối cảnh hiện nay, cần gửi hết lên Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Chính phủ cho ý kiến để tránh trùng lắp, gây lãng phí. Còn sau này quy hoạch dưới còn điểm nào chưa phù hợp với quy hoạch cao hơn thì điều chỉnh theo quy định”, Chủ nhiệm Nguyễn Khắc Định đề nghị.
Đồng quan điểm trên, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng trong quá trình làm quy hoạch, Chính phủ phải chỉ đạo làm sao cho các cấp thực hiện bảo đảm tính đồng bộ, kế thừa, liên tục và ổn định, “không để cái này phá cái kia”, tránh lãng phí về vật chất và thời gian.
Các ý kiến trong Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng nhấn mạnh, quy định của Luật Quy hoạch không tạo ra cách hiểu khác nhau mà chỉ vì có vướng mắc trong thực hiện mà không xử lý nên gây lãng phí nhiều quy hoạch hiện có, hoặc quy hoạch này chờ quy hoạch kia, làm chậm thời gian thực hiện... Do đó, việc Ủy ban Thường vụ Quốc hội giải thích luật là phù hợp, tạo sự thống nhất trong áp dụng luật.
Phát biểu tại phiên làm việc, Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng nhấn mạnh: Luật Quy hoạch là bước tiến lớn trong việc thực hiện quy hoạch của quốc gia. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện quy hoạch vùng, quy hoạch ngành, địa phương đã bộc lộ những vướng mắc; khi nhìn thấy những hạn chế đó Chính phủ đã từng bước tháo gỡ. Chính vì vậy, để giải thích từ ngữ trong Luật một cách cụ thể, thống nhất, Chính phủ đã trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét chỉnh sửa, giải thích rõ hơn về Luật Quy hoạch.
"Trong thời gian tới, đất nước bước vào một giai đoạn quy hoạch mới, nếu các vùng, các ngành, địa phương vẫn vướng mắc trong cách vận dụng, áp dụng Luật Quy hoạch, chưa có một quy hoạch cụ thể xứng tầm thì không thể làm được. Do vậy, sau khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết thì Chính phủ sẽ tiếp tục có hướng dẫn cụ thể, tháo gỡ vướng mắc trong quá trình thực hiện”, Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng nói.
Kết luận lại phiên thảo luận, Phó chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu nhấn mạnh: Trong quá trình triển khai Luật Quy hoạch có hiệu lực từ 1-1-2019 đã có những cách hiểu, vận dụng khác nhau nên khi triển khai làm quy hoạch ở một số bộ, ngành, địa phương đã có những vướng mắc, chậm triển khai quy hoạch theo Luật Quy hoạch mới. Chính vì vậy, sau khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các Ủy ban của Quốc hội và Chính phủ đã thảo luận, giải thích; Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thống nhất dự thảo ban hành Nghị quyết về giải thích một số điều tại Luật Quy hoạch.
Theo Dự thảo của Nghị quyết, khoản 1 Điều 6 và khoản 2 điều 20 được hiểu như sau: Việc triển khai lập các quy hoạch theo quy định tại Luật Quy hoạch và các Luật, pháp lệnh đã được sửa đổi, bổ sung một số điều liên quan đến quy hoạch có thể lập đồng thời. Quy hoạch nào hoàn thành trước thì được quyết định hoặc phê duyệt trước. Chính phủ có trách nhiệm chỉ đạo việc lập, thẩm định các quy hoạch ở các ngành, các cấp, các địa phương, bảo đảm sự liên kết, tính đồng bộ và hệ thống giữa các quy hoạch. Sau khi quy hoạch được quyết định hoặc phê duyệt, nếu có mâu thuẫn thì quy hoạch thấp hơn phải điều chỉnh theo quy hoạch cao hơn.
Điểm c khoản 1 Điều 59 Luật Quy hoạch được hiểu như sau: Trong quá trình thực hiện, các quy hoạch đã được phê duyệt trước ngày Luật Quy hoạch có hiệu lực mà theo Luật Quy hoạch sẽ phải tích hợp vào quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh nhưng chưa được phê duyệt thì được điều chỉnh nội dung để đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội cho đến khi quy hoạch phải tích hợp được phê duyệt. Việc điều chỉnh thực hiện theo quy định của các luật có liên quan trước ngày Luật Quy hoạch có hiệu lực.