Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, hợp tác, liên minh chiến đấu Việt Nam - Lào là biểu tượng sáng ngời về tinh thần đoàn kết, trong sáng, đấu tranh đánh đuổi kẻ thù chung. Nhân dân hai nước đã đồng cam cộng khổ, dành cho nhau sự sẻ chia sâu sắc và to lớn về vật chất, tinh thần, là một trong những nhân tố quan trọng, quyết định thành công của cách mạng hai nước. Quán triệt và thực hiện chủ trương, chính sách đối ngoại của Đảng “Cách mạng Việt Nam là một bộ phận của cách mạng thế giới”, “Đông Dương là một chiến trường”, “Giúp bạn là tự giúp mình”, Đảng, Chính phủ và Quân đội ta đã cử hàng vạn cán bộ, chiến sĩ, quân tình nguyện, chuyên gia sát cánh cùng quân và dân Lào đánh đuổi kẻ thù, giành lại độc lập dân tộc cho nhân dân mỗi nước trên Bán đảo Đông Dương, góp phần đưa sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước của mỗi nước đi đến thắng lợi hoàn toàn vào mùa Xuân 1975. Ngay sau khi hòa bình lặp lại, năm 1976, Việt Nam thiết lập Cơ quan Tùy viên Quốc phòng tại Viêng Chăn; năm 1977, Lào thiết lập Cơ quan Tùy viên Quân sự tại Hà Nội, mở ra trang sử mới trong quan hệ hợp tác quốc phòng giữa hai nước.

 

Trong những năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và Đảng Nhân dân cách mạng Lào, quan hệ Việt Nam - Lào không ngừng phát triển toàn diện, vững chắc và ngày càng đi vào chiều sâu, hiệu quả. Tháng 02/2019, nhân dịp đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng thăm chính thức Lào, hai bên nhất trí nâng tầm “Quan hệ hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện”, tạo bước đột phá mới trong quan hệ hợp tác giữa hai nước. Cùng với sự phát triển bền vững của quan hệ hai nước, quan hệ hợp tác quốc phòng Việt Nam - Lào cũng không ngừng được củng cố và phát triển, trở thành một trong những trụ cột quan trọng trong quan hệ hai nước, góp phần tích cực vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa ở mỗi nước, vì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực và trên thế giới.

 

Trên cơ sở Nghị định thư về hợp tác quốc phòng 5 năm và kế hoạch hợp tác hằng năm giữa hai Bộ Quốc phòng, những năm qua, hợp tác quốc phòng hai nước tiếp tục được thúc đẩy trên nhiều lĩnh vực, như: Trao đổi đoàn; đào tạo; công tác Đảng, công tác chính trị; xây dựng cụm bản; viện trợ; tìm kiếm, quy tập và hồi hương về nước hài cốt liệt sĩ quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh tại Lào; quản lý, bảo vệ biên giới; ủng hộ lẫn nhau và phối hợp chặt chẽ tại các diễn đàn quân sự, quốc phòng đa phương khu vực và quốc tế, nhất là trong khuổn khổ ASEAN và các cơ chế do ASEAN dẫn dắt,…

 

Hợp tác giữa các lực lượng bảo vệ biên giới hai nước luôn là điểm sáng, góp phần quan trọng củng cố và tăng cường quan hệ hợp tác quốc phòng giữa hai nước. Hai bên đã phối hợp chặt chẽ, duy trì trao đổi thông tin, hợp tác đấu tranh phòng, chống tội phạm biên giới, đặc biệt là phòng, chống tội phạm ma túy, gian lận thương mại, buôn lậu; ngăn chặn di cư tự do, xuất nhập cảnh trái phép; tham gia giải quyết tình trạng kết hôn không giá thú ở khu vực biên giới giữa hai nước, phòng chống hiệu quả dịch COVID-19; tăng cường phổ biến, giáo dục cho nhân dân khu vực biên giới thực hiện tốt Hiệp định hợp tác biên giới hai nước; đẩy mạnh việc giao lưu, kết nghĩa giữa các địa phương, đơn vị giáp biên,... góp phần giữ gìn môi trường hòa bình, ổn định, tạo điều kiện cho nhân dân khu vực biên giới hai nước phát triển kinh tế.

 

Hợp tác đào tạo nguồn nhân lực tiếp tục là lĩnh vực hợp tác được hai bên rất quan tâm và đạt những kết quả quan trọng. Hằng năm, Bộ Quốc phòng Việt Nam tiếp nhận nhiều học viên quân sự của Lào sang đào tạo hệ dài hạn, ngắn hạn tại các học viện, nhà trường quân đội của Việt Nam. Đội ngũ này khi trở về nước trở thành nhân tố quan trọng trong công cuộc xây dựng quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ của Lào và là cầu nối, đóng góp tích cực vào việc thúc đẩy quan hệ hợp tác quốc phòng giữa hai nước, vun đắp và thắt chặt tình đoàn kết, tăng cường mối quan hệ hợp tác đặc biệt giữa hai dân tộc Việt Nam và Lào.

 

Đặc biệt, trong khi cả hai nước cùng gặp nhiều khó khăn do tác động của đại dịch COVID-19, quân đội hai nước vẫn luôn dành cho nhau sự giúp đỡ chí nghĩa, chí tình, nhanh chóng và kịp thời cả về vật chất và tinh thần, tiếp tục khẳng định truyền thống chia ngọt sẻ bùi, “hạt gạo cắn đôi, cọng rau bẻ nửa”, sẵn sàng giúp đỡ lẫn nhau trong khó khăn, cùng vượt qua đại dịch.

 

Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến, Ủy viên Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng và Trung tướng Vông-khăm Phôm-mạ-còn, Ủy viên Trung ương Đảng Nhân dân cách mạng Lào, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng đồng chủ trì Đối thoại Chính sách quốc phòng Việt Nam - Lào lần thứ hai, tháng 12/2021. (Ảnh: Nguyễn Bằng)

 

Nhân dịp kỷ niệm 60 năm Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Lào (05/9/1962 - 05/9/2022), 45 năm Ngày ký Hiệp ước Hữu nghị và hợp tác Việt Nam - Lào (18/7/1977 - 18/7/2022) và “Năm Đoàn kết Hữu nghị Việt Nam - Lào, Lào - Việt Nam”, Bộ Quốc phòng hai nước đã phối hợp tổ chức thành công nhiều sự kiện lớn, có ý nghĩa chính trị quan trọng, như: Giao lưu hữu nghị quốc phòng biên giới Việt Nam - Lào lần thứ nhất do hai Bộ trưởng chủ trì (tháng 12/2021); Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Lào thăm chính thức Việt Nam; tích cực chuẩn bị cho cuộc gặp Bộ trưởng Quốc phòng 3 nước Cam-pu-chia - Lào - Việt Nam tại Lào; tăng cường các cuộc tiếp xúc, trao đổi đoàn, phối hợp tổ chức các hoạt động,... Qua đó, tiếp tục khẳng định mối quan hệ đoàn kết, hữu nghị, thủy chung, gắn bó giữa Đảng, Nhà nước, quân đội và nhân dân hai nước cũng như quyết tâm giữ gìn, vun đắp, phát triển mối quan hệ mẫu mực, “có một không hai” vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ở mỗi nước, vì hòa bình, ổn định, hợp tác, phát triển ở khu vực và trên thế giới, làm thất bại mọi âm mưu chống phá, chia rẽ tình đoàn kết giữa hai nước, hai quân đội của các thế lực thù địch, phản động.

 

Trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực diễn biến nhanh, phức tạp và khó lường như hiện nay, để quan hệ hợp tác quốc phòng tiếp tục được củng cố, phát triển, góp phần thúc đẩy mối quan hệ hợp tác toàn diện, tình đoàn kết hữu nghị đặc biệt giữa hai nước, thời gian tới, hai bên cần tập trung triển khai hiệu quả các nội dung đã thống nhất trong Nghị định thư về hợp tác quốc phòng giai đoạn 2020 - 2024 và Kế hoạch hợp tác hằng năm. Theo đó, tăng cường hợp tác, trao đổi thông tin giữa lực lượng bảo vệ biên giới hai nước, phối hợp tuần tra chung, đấu tranh phòng, chống tội phạm, di cư tự do bất hợp pháp, bảo đảm an ninh, an toàn khu vực biên giới hai nước. Tiếp tục củng cố, nâng cao hiệu quả các cơ chế hợp tác, trong đó cơ chế Đối thoại chính sách quốc phòng cấp Thứ trưởng là kênh quan trọng để trao đổi quan điểm về các vấn đề an ninh khu vực, đồng thời định hướng nội dung hợp tác thời gian tiếp theo. Tăng cường hợp tác về công tác Đảng, công tác chính trị, nhất là công tác tuyên truyền, giáo dục cho thế hệ trẻ về ý nghĩa, tầm quan trọng của mối quan hệ hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện giữa Đảng, Nhà nước, nhân dân và quân đội hai nước Việt Nam - Lào. Tiếp tục chú trọng hợp tác đào tạo, tập huấn, nâng cao năng lực cán bộ, coi đây là lĩnh vực trọng tâm trong hợp tác quốc phòng giữa hai nước. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động các tầng lớp nhân dân hai nước cung cấp thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ, nâng cao hiệu quả công tác tìm kiếm, quy tập, hồi hương hài cốt liệt sĩ. Tiếp tục ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn đa phương khu vực và quốc tế, nhất là trong khuôn khổ ASEAN và các cơ chế do ASEAN dẫn dắt.

 

Tình đoàn kết, hợp tác, giúp đỡ lẫn nhau giữa Việt Nam và Lào là quy luật khách quan và là nhân tố có ý nghĩa sống còn của mỗi Đảng, mỗi nước. Với truyền thống đoàn kết, cùng quyết tâm, nỗ lực của lãnh đạo và nhân dân hai nước, tin tưởng Việt Nam và Lào sẽ tiếp tục vượt qua khó khăn, cùng nhau vun đắp và gìn giữ mối quan hệ đặc biệt thủy chung, son sắt, thúc đẩy quan hệ hợp tác quốc phòng giữa hai nước ngày càng đi vào chiều sâu, thực chất và hiệu quả.

 

Thượng tướng PGS, TS Hoàng Xuân Chiến
Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Quân ủy Trung ương
Thứ trưởng Bộ Quốc phòng