Quân đội - Lực lượng nòng cốt trong ứng phó sự cố, thiên tai và cứu hộ, cứu nạn

11/09/2019, 10:04

Những năm qua, công tác ứng phó sự cố, thiên tai và cứu hộ, cứu nạn (CH-CN) đã có sự chuyển biến tích cực về nhận thức của các cấp, các ngành và cộng đồng dân cư; đã có sự đổi mới trong hành động, chuyển từ bị động phòng, chống sang chủ động phòng ngừa, ứng phó; các Bộ, ngành, địa phương trong xây dựng các quy hoạch, kế hoạch, dự án phát triển kinh tế - xã hội đã lồng ghép những nội dung, yêu cầu phòng, chống thiên tai (PCTT), ứng phó sự cố và CH-CN; chủ động bố trí lại dân cư hoặc di dời dân tại những vùng thường xuyên bị thiên tai đến nơi ở mới an toàn hơn; trong xây dựng cơ sở hạ tầng, các yếu tố về PCTT, sự cố đã được đưa vào đánh giá, xem xét... Có thể thấy rằng, mỗi khi xảy ra thiên tai lớn như các cơn bão, đợt mưa lũ lớn hoặc thảm họa, sự cố chúng ta đã huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị trong việc phòng, chống, ứng phó, khắc phục quyết liệt, kịp thời, có hiệu quả, góp phần hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại về người và giảm đáng kể tổn thất về tài sản.

Cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn 316 (Quân khu 2) tham gia khắc phục hậu quả thiên tai tại Yên Bái.

Với chức năng là đội quân chiến đấu, đội quân công tác, đội quân lao động sản xuất, bên cạnh nhiệm vụ huấn luyện, SSCĐ bảo vệ Tổ quốc, Quân đội luôn tích cực, chủ động phát huy vai trò là lực lượng chủ lực, nòng cốt trong ứng phó sự cố, thiên tai và CH-CN. Thủ trưởng Bộ Quốc phòng, Bộ Tổng Tham mưu đã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị trong toàn quân tham gia với tinh thần trách nhiệm, hiệu quả cao; chủ động phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương tham mưu cho Chính phủ trong xây dựng chiến lược, chương trình, đề án, dự án phát triển kinh tế - xã hội lồng ghép với công tác PCTT, ứng phó sự cố và CH-CN. Toàn quân đã quán triệt và chấp hành nghiêm các chỉ thị, mệnh lệnh của Bộ Quốc phòng, Bộ Tổng Tham mưu, xây dựng kế hoạch, dự kiến các phương án, chuẩn bị lực lượng, phương tiện, tổ chức luyện tập, phối hợp với các lực lượng sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ khi có tình huống.
 

Trung tướng Nguyễn Quý Đức, Cục trưởng Cục Cứu hộ - Cứu nạn kiểm tra trang thiết bị sẵn sàng cho công tác ứng phó sự cố, thiên tai và CH-CN.

Các đơn vị Quân đội đóng quân trên khắp các vùng, miền của Tổ quốc, từ rừng núi đến hải đảo nên việc huy động và cơ động lực lượng ứng phó sự cố, thiên tai, CH-CN rất kịp thời; mặt khác, các đơn vị Quân đội được biên chế nhiều trang thiết bị, phương tiện khá hiện đại vừa làm nhiệm vụ SSCĐ, vừa có thể sử dụng trong ứng phó sự cố, thiên tai và CH-CN. Đặc biệt cán bộ, chiến sỹ Quân đội luôn có tinh thần trách nhiệm, ý trí quyết tâm cao, có sức chịu đựng trong các tình huống khó khăn, phức tạp; có ý thức tổ chức kỷ luật; được huấn luyện, rèn luyện cơ bản; đồng thời, Quân đội có hệ thống lãnh đạo, chỉ huy, công tác bảo đảm chặt chẽ từ Bộ Quốc phòng đến các đơn vị cơ sở, đây là điều kiện rất quan trọng để Quân đội thực hiện và phát huy được vai trò nòng cốt mà Đảng, Nhà nước và Nhân dân tin cậy, giao phó.
 

Trực thăng Trung đoàn 917, Sư đoàn 370, Quân chủng Phòng không - Không quân vận chuyển bệnh nhân cấp cứu từ đảo về đất liền.

Trên cơ sở quán triệt, nắm vững quan điểm, chủ trương của Đảng, Nhà nước, Cục CH-CN luôn chủ động tham mưu với Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Bộ Tổng Tham mưu tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục cho cán bộ, chiến sỹ về nhiệm vụ ứng phó sự cố, thiên tai và CH-CN, xác định đây là nhiệm vụ chính trị “nhiệm vụ chiến đấu trong thời bình của Quân đội”, từ đó đã nâng cao được nhận thức, trách nhiệm, khắc phục khó khăn, thậm chí rất phức tạp, hiểm nguy. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, các cơ quan, đơn vị Quân đội luôn có mặt ở thời điểm quan trọng nhất, nơi khó khăn, phức tạp nhất; điều đó đã đã khẳng định vai trò của Quân đội là lực lượng nòng cốt và là lực lượng có khả năng ứng cứu nhanh nhất, hiệu quả nhất.

Toàn quân đã quán triệt và chấp hành nghiêm các chỉ thị, mệnh lệnh của Bộ Quốc phòng, Bộ Tổng Tham mưu, chủ động có kế hoạch, dự kiến các phương án, chuẩn bị lực lượng, phương tiện, tổ chức luyện tập, sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ. Khi xảy ra thiên tai, sự cố môi trường đã nắm chắc tình hình, chỉ huy các đơn vị triển khai lực lượng, phương tiện, phối hợp với các lực lượng tổ chức giúp cấp ủy, chính quyền và nhân dân các địa phương ứng phó sự cố, thiên tai và CH-CN.
 

Quân đội tổ chức diễn tập CH-CN.

Trong những năm qua, thực tế đã chứng minh, khi bão lụt, lũ dữ, lúc sóng to, gió lớn, khi xảy ra thảm họa, sự cố đường không, trên biển, cháy rừng, sập đổ công trình, sự cố tràn dầu... Quân đội luôn chủ động ứng cứu, khắc phục hậu quả, thể hiện ý chí quyết tâm và tinh thần vì nhân dân, góp phần rất quan trọng để đất nước phát triển bền vững, giảm thiểu thiệt hại về tính mạng, tài sản của Nhà nước và nhân dân, được cấp ủy, chính quyền, nhân dân các địa phương tin tưởng, đánh giá cao.
 

Bộ đội giúp đỡ nhân dân sơ tán tránh bão.

Với tình cảm tương thân, tương ái, trách nhiệm chia sẻ với những thiệt hại, mất mát của nhân dân các vùng bị thiên tai, sự cố. Toàn quân đã huy động hàng vạn ngày công, quyên góp, ủng hộ hàng chục tỷ đồng và nhiều thuốc men, lương thực thực phẩm, hàng hóa thiết yếu... hỗ trợ nhân dân các địa phương, đặc biệt là các gia đình có người chết, người bị thương, gia đình bị thiệt hại nặng do thiên tai, khắc phục hậu quả, ổn định đời sống sinh hoạt và sản xuất. Những việc làm đó để lại tình cảm sâu đậm trong nhân dân, củng cố mối quan hệ đoàn kết gắn bó quân dân, tạo niềm tin của nhân dân với Đảng và Nhà nước. Đồng thời, tạo điều kiện cho phát triển kinh tế, ổn định an sinh xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh.
 

Cảnh sát biển Việt Nam cứu hộ tàu cá gặp nạn trên biển.

Theo dự báo, do tác động của biến đổi khí hậu, thời tiết, khí tượng, thủy văn và thiên tai tiếp tục diễn biến phức tạp, cực đoan và khó lường, đe dọa nghiêm trọng đến hoạt động sản xuất, các công trình hạ tầng cơ sở, tài sản của Nhà nước, tính mạng của nhân dân và ảnh hưởng tới hoạt động quốc phòng, quân sự. Cùng với đó là quá trình phát triển kinh tế - xã hội; phát triển các khu đô thị; các công trình ngầm, các tòa nhà cao tầng, khu công nghiệp, nhà máy hoá chất, xây dựng các hồ - đập thủy lợi, thuỷ điện; quản lý, khai thác khoáng sản, đánh bắt thủy sản và các hoạt động giao thương vận tải đường biển, đường không; khai thác, vận chuyển dầu khí luôn tiềm ẩn nguy cơ xảy ra thảm họa, sự cố, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Vì vậy, nhiệm vụ PCTT và CH-CN đặt ra ngày càng nặng nề và phức tạp. Đảng, Nhà nước tiếp tục khẳng định Quân đội là lực lượng nòng cốt. Để đáp ứng với diễn biến của tình hình và theo yêu cầu, nhiệm vụ ứng phó, khắc phục sự cố, thiên tai và CH-CN, cần tập trung thực hiện tốt một số nhiệm vụ sau:

Một là, cấp ủy, chỉ huy các cấp tiếp tục quán triệt sâu sắc các Chỉ thị, Nghị quyết của Quân ủy Trung ương, Thủ trưởng Bộ Quốc phòng, Bộ Tổng Tham mưu về nhiệm vụ ứng phó sự cố, thiên tai và CHCN. Làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục động viên cán bộ, chiến sỹ hiểu rõ vai trò, chức năng, nhiệm vụ của Quân đội, khắc phục khó khăn, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao tiếp tục khẳng định đây là nhiệm vụ chính trị, “nhiệm vụ chiến đấu trong thời bình của Quân đội” và của từng đơn vị.

Hai là, tổ chức và duy trì nghiêm hệ thống ứng trực, nắm chắc tình hình, xử lý kịp thời, có hiệu quả các tình huống. Thường xuyên củng cố, kiện toàn Ban Chỉ huy PCTT và tìm kiếm cứu nạn các cấp; phân công trách nhiệm đến từng thành viên; bổ sung quy chế hoạt động phù hợp với chức năng, nhiệm vụ và thực tiễn của cơ quan, đơn vị. Chủ động xây dựng, rà soát, bổ sung các kế hoạch, phương án sát với tình hình địa bàn và có tính khả thi cao.

Ba là, nâng cao chất lượng huấn luyện cho các thành phần, chú trọng huấn luyện thực hành tìm kiếm cứu nạn và khả năng cơ động. Kết hợp chặt chẽ giữa huấn luyện với tổ chức diễn tập các phương án, nhằm nâng cao trình độ chỉ huy, hiệp đồng, khả năng ứng phó với các hình thái thiên tai, thảm họa, sự cố, năng lực tìm kiếm cứu nạn của các lực lượng trong những điều kiện khó khăn, phức tạp.

Bốn là, phát huy vai trò tham mưu của cơ quan Quân sự, Bộ đội Biên phòng ở địa phương, chủ động giúp cấp ủy, chính quyền lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng kế hoạch, phương án ứng phó sự cố, thiên tai và CH-CN, chuẩn bị đầy đủ vật tư, lực lượng, phương tiện theo phương châm “4 tại chỗ”. Thống nhất, hoàn thiện cơ chế quản lý, điều hành, chỉ huy theo hướng trực tiếp, thiết thực, hiệu quả tạo nên sức mạnh tổng hợp, kịp thời xử lý các tình huống, hạn chế thấp nhất thiệt hại.

Năm là, đầu tư kinh phí cho công tác huấn luyện, diễn tập và mua sắm trang thiết bị, phương tiện chuyên dụng, hiện đại nhằm nâng cao năng lực ứng phó, CH-CN. Quan tâm chăm lo đời sống vật chất, tinh thần, bảo đảm đầy đủ, kịp thời chế độ, chính sách cho cán bộ, chiến sỹ tham gia làm nhiệm vụ; tăng cường công tác kiểm tra, làm tốt công tác sơ tổng kết, rút kinh nghiệm; kịp thời động viên, khen thưởng những tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong ứng phó sự cố, thiên tai và CH-CN.

Phát huy thành tích, kết quả đạt được trong thời gian tới, trước sự phát triển của tình hình và yêu cầu nhiệm vụ được giao, cán bộ, chiến sỹ các cơ quan, đơn vị trong toàn quân tiếp tục nêu cao tinh thần trách nhiệm, đoàn kết, thống nhất, khắc phục mọi khó khăn, chủ động phối hợp với cấp ủy, chính quyền, nhân dân các địa phương và các lực lượng thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ, luôn xứng đáng là lực lượng nòng cốt trong ứng phó sự cố, thiên tai và CH-CN, góp phần tô thắm thêm truyền thống vẻ vang của QĐND Việt Nam anh hùng trong thời kỳ mới.
 
Trung tướng Ngô Quý Đức, Cục trưởng Cục Cứu hộ - Cứu nạn, Bộ Tổng Tham mưu