1. Tham gia xây dựng địa bàn mạnh về QP, AN và KT - XH

 

a) Tham gia xây dựng địa bàn về QP, AN

 

Xây dựng Khu KTQP là một hình thức của sự kết hợp kinh tế với QP, AN nhằm: phát triển KT - XH vùng dự án, góp phần cải thiện và từng bước nâng cao đời sống vật chất tinh thần cho nhân dân; tổ chức phát triển sản xuất, bảo đảm QP, AN ở địa bàn chiến lược; trên cơ sở bố trí lại dân cư theo quy hoạch sản xuất và mục tiêu lâu dài của QP, AN, hình thành thế trận QPTD vững chắc bảo vệ Tổ quốc.

 

Quá trình xây dựng Khu KTQP phải toàn diện, nhưng thực hiện từng bước, có trọng tâm, trọng điểm. Trong từng giai đoạn, phải xác định những mục tiêu cụ thể về: ổn định chính trị, giữ vững QP, AN trong KVPT; hình thành mới cụm, điểm dân cư; tăng cường xây dựng mới các công trình hạ tầng cơ sở (điện, đường, trường, trạm...) giúp nhân dân ổn định đời sống, phát triển sản xuất kinh tế, xóa đói, giảm nghèo một cách bền vững, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần.

 

Ưu tiên triển khai các công trình, mô hình đầu tư mang tính cấp thiết, gắn chặt với sản xuất và đời sống sinh hoạt của người dân; tạo nên bộ mặt mới trong phát triển KT - XH trên tuyến biên giới. Các điểm dân cư tập trung được xây dựng đảm bảo đầy đủ cơ sở hạ tầng thiết yếu, đủ đất ở và đất sản xuất cho người dân. Khẩn trương quyết toán các công trình hoàn thành, bàn giao cho địa phương quản lý, khai thác, sử dụng, nâng cao hiệu quả đầu tư. 

 

Cùng với xây dựng cơ sở hạ tầng, phải bố trí lại dân cư theo quy hoạch. Tổ chức các làng, bản dân cư, bố trí phát triển sản xuất trong từng Khu KTQP phải tạo điều kiện cho xây dựng lực lượng DBĐV, DQTV trên địa bàn. Khi các Khu KTQP hình thành và duy trì lực lượng DQTV (mỗi xã ở Khu KTQP có 1 trung đội DQTV) là lực lượng tuần tra, giải quyết những vụ việc, đảm bảo an ninh, chính trị ở địa phương, có khả năng tác chiến khi biên giới có vấn đề, làm cho an ninh biên giới ngày càng được đảm bảo. 

 

Để xây dựng địa bàn biên giới, biển, đảo về QP, AN, các Đoàn KTQP phối hợp với lực lượng chuyên trách đứng chân trên địa bàn, tham mưu cho cấp ủy, chính quyền về xây dựng và giúp đỡ bộ đội địa phương, xây dựng lực lượng DBĐV, xây dựng các công trình quân sự; phương án tác chiến cơ bản, quy chế phối hợp hoạt động tác chiến bảo vệ biên giới; xây dựng các phương án chi viện các mặt bảo đảm hậu cần, kỹ thuật... tham gia xây dựng làng xã chiến đấu, xây dựng KVPT vững mạnh toàn diện. 

 

Cùng với đó, các Đoàn KTQP tổ chức dự trữ vật chất SSCĐ từ thời bình đúng, đủ và có các biện pháp quản lý, bảo quản chặt chẽ theo quy định của Bộ Quốc phòng. Đồng thời, hiệp đồng chặt chẽ với các địa phương và tổ chức hậu cần KVPT và hậu cần cấp trên trong tổ chức khai thác tạo nguồn, tiếp nhận, dự trữ vật chất và bổ sung kịp thời trong mọi tình huống.

 

Kết hợp chặt chẽ giữa quân y, y tế Đoàn KTQP với y tế địa phương, xây dựng các mô hình quân - dân y kết hợp, các đội y tế cơ động theo kế hoạch tác chiến; kết hợp đào tạo nhân lực... hình thành mạng lưới y tế rộng khắp trong KVPT huyện, tỉnh đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe nhân dân thời bình, sẵn sàng phục vụ nhiệm vụ quốc phòng khi có tình huống. Đồng thời chuẩn bị đầy đủ lực lượng, trang bị vật chất quân y, sẵn sàng đáp ứng nhu cầu cứu chữa, điều trị, chăm sóc sức khỏe thương bệnh binh cho LLVT quân khu và các đơn vị đến tăng cường phối thuộc; tham gia cứu chữa nhân dân và phòng chống dịch bệnh trong KVPT.

 

Phối hợp, hiệp đồng trong tổ chức vận chuyển vật chất hậu cần, vũ khí trang bị kỹ thuật; vận chuyển cơ động lực lượng đáp ứng kịp thời, đầy đủ theo yêu cầu nhiệm vụ trong các tình huống, đặc biệt là trong tác chiến phòng thủ. Phải kết hợp chặt chẽ giữa lực lượng vận tải cơ giới, thô sơ với vận tải bộ, bảo đảm vận chuyển liên tục, lâu dài đáp ứng nhu cầu nhiệm vụ và tác chiến trong mọi tình huống.

 

Các Đoàn KTQP tham mưu, hiệp đồng, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, chính quyền địa phương từng bước đầu tư xây dựng các công trình ở các căn cứ chiến đấu, các sở chỉ huy, các căn cứ hậu phương, căn cứ hậu cần, hệ thống đường giao thông vận tải, hệ thống bệnh viện, trạm y tế, các kho tàng, cơ sở chế biến; bảo vệ và trồng rừng đáp ứng yêu cầu kinh tế, bảo vệ môi trường và ngụy trang các công trình QP, AN... trên cơ sở kết hợp kinh tế với QP, AN với sự lồng ghép các chương trình mục tiêu quốc gia, các đề án, dự án. 
 

Cán bộ, chiến sỹ Đoàn KTQP 5 -Quân khu 4 hướng dẫn người dân kỹ thuật chăm sóc bò.
 

b) Tham gia xây dựng địa bàn về KT - XH

 

Địa bàn xây dựng Khu KTQP là những vùng xung yếu, nhạy cảm ở biên giới, biển đảo của Tổ quốc, dù tiềm năng lớn nhưng chưa được khai thác phục vụ phát triển KT - XH, củng cố QP, AN. Nguyên nhân chủ yếu do giao thông đi lại khó khăn, thời tiết khắc nghiệt; dân cư thưa thớt, dân trí thấp; kinh tế chậm phát triển, khả năng hấp thụ vốn đầu tư hạn chế... Đoàn KTQP được xác định là lực lượng nòng cốt trong xây dựng KT - XH, củng cố và tăng cường QP, AN trên địa bàn. Thực tiễn hơn 25 năm qua cho thấy: các Đoàn KTQP đã hoàn thành nhiệm vụ QS, QP được giao; thế trận QP, AN dọc tuyến biên giới được củng cố; cơ sở hạ tầng được đầu tư xây dựng; kinh tế hàng hóa từng bước phát triển; đời sống nhân dân được cải thiện; lòng tin của cấp ủy, chính quyền và nhân dân địa phương đối với Đảng, Nhà nước được nâng cao...

 

Một trong những nội dung quan trọng trong xây dựng Khu KTQP là thực hiện các dự án ổn định dân cư; xây dựng thôn, bản, cụm dân cư mới trên vành đai biên giới, hải đảo. Thực hiện tốt sẽ thiết thực góp phần xây dựng KVPT địa phương vững chắc. Trên cơ sở quy hoạch đã được phê duyệt và kế hoạch sắp xếp ổn định dân cư của địa phương, Đoàn KTQP phối hợp với địa phương tổ chức tiếp nhận, bố trí, ổn định cuộc sống cho đồng bào tại chỗ và di cư đến sinh sống trên địa bàn, thực hiện mục tiêu đảm bảo QP, AN gắn với phát triển KT - XH của địa phương. Các điểm dân cư trong vùng dự án, dù hình thành theo dự án Khu KTQP hay theo dự án di dân, dãn dân đều được chuyển giao cho địa phương quản lý để đảm bảo vấn đề pháp lý cho việc ổn định cuộc sống, đăng ký hộ khẩu... 

 

Để làm tốt công tác quản lý dân cư, Đoàn KTQP cần phối hợp với chính quyền địa phương từ khâu bố trí dân cư trong vùng dự án, nghiên cứu nắm vững tập quán của đồng bào (tại chỗ, từ nơi khác đến) để xây dựng các thôn bản, làng xã hợp lý, hình thành bản mẫu để nhân rộng trong Khu KTQP. Đoàn KTQP thực hiện giáo dục, tuyên truyền, vận động, giúp đỡ nhân dân; đồng thời phối hợp, tư vấn, giúp đỡ chính quyền địa phương trong xác định và thực hiện kế hoạch, chứ không làm thay chính quyền. 

 

Nội dung phối hợp trước hết là trong triển khai dự án xây dựng kết cấu hạ tầng KT - XH thiết yếu với dự án di dân một cách chặt chẽ. Xây dựng và chuẩn bị tốt mọi cơ sở hạ tầng thiết yếu ở các khu định cư (hệ thống cầu, đường giao thông, điện sinh hoạt, trường học, bệnh xá, trạm y tế, chợ dân sinh...) mới tiến hành đưa dân ra nơi ở mới và tổ chức sắp xếp, di dời dân cư theo đúng kế hoạch đã xác định. Quá trình xây dựng cần xác định các trọng tâm, thứ tự ưu tiên (công trình thiết yếu, nơi khó khăn...) và tổ chức thi công dứt điểm gọn, đảm bảo tiến độ, chất lượng; quản lý chặt ngân sách, vật tư... sớm đưa công trình vào sử dụng phục vụ nhân dân ổn định cuộc sống, phát triển sản xuất; đồng thời góp phần nâng cao tiềm lực và thế trận QP, AN tại chỗ của các KVPT địa phương.

 

Đoàn KTQP cần phối hợp chặt chẽ với địa phương làm tốt công tác khảo sát, sắp xếp theo thứ tự ưu tiên những hộ dân cần di dời cấp bách, các hộ gia đình chính sách, hoàn cảnh khó khăn có nhu cầu di dời; hướng dẫn các hộ dân hoàn chỉnh các hồ sơ đăng ký di dời, phối hợp với các cấp, các ngành, đoàn thể địa phương giải quyết dứt điểm những vướng mắc ở quê cũ.

 

Tổ chức khai hoang, phục hóa, rà phá bom, mìn để tạo thêm quỹ đất sạch và lên kế hoạch trình địa phương thực hiện phương án, kế hoạch dãn dân, tách hộ hoặc giúp đỡ các hộ gia đình trở về nơi cũ làm ăn, lập nghiệp. Sau khi đón nhân dân đến định cư, Đoàn KTQP cần triển khai đồng bộ các giải pháp hỗ trợ nhân dân ổn định cuộc sống (lương thực thực phẩm, y tế, giao thương...) và hỗ trợ phát triển sản xuất (về đất, vật tư, giống, vốn, công cụ sản xuất, chế biến; dịch vụ chế biến, tiêu thụ sản phẩm...), tạo điều kiện thuận lợi để nhân dân "an cư, lạc nghiệp" lâu dài, thực hiện mục tiêu xóa đói, giảm nghèo, củng cố "thế trận lòng dân" vững chắc, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, chủ quyền lãnh thổ thiêng liêng của Tổ quốc.  

 

Đối với các Đoàn KTQP biển, đảo (hiện nay đang từng bước xây dựng, triển khai), việc quy hoạch, tổ chức đưa dân ra các đảo (nhất là các đảo xa bờ, các đảo thuộc quần đảo Trường Sa) cần nghiên cứu kỹ tập quán của nhân dân, tính toán khoa học, chặt chẽ phù hợp với đặc thù biển, đảo để xây dựng các làng, xã hợp lý, hình thành các bản mẫu trong Khu KTQP, vừa góp phần khẳng định chủ quyền, vừa là nhân lực tại chỗ phát triển KT - XH, củng cố QP, AN. 

 

Mặt khác, các Đoàn KTQP phải làm tốt công tác kiểm tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng chống tội phạm, phòng chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, xử lý các vi phạm pháp luật liên quan đến lĩnh vực quản lý của đơn vị (nhất là vấn đề giao đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho đồng bào dân tộc) theo quy định của pháp luật, thực hiện "Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra giám sát và dân thụ hưởng"; góp phần thực hiện tốt công tác dân vận, tăng cường "thế trận lòng dân" vững chắc. 
 

Công trình cầu Giồng Găng do Đoàn KTQP 959 - Quân khu 9 xây dựng góp phần thúc đẩy phát triển KT - XH của huyện Tân Hồng, tỉnh Đồng Tháp.
 

2. Chỉ đạo đơn vị thuộc quyền thực hiện nhiệm vụ xây dựng, bảo vệ KVPT

 

a) Chỉ đạo việc phối hợp, giúp địa phương xây dựng LLVT của KVPT

 

Các Đoàn KTQP, ngoài cơ quan Đoàn bộ còn có các đơn vị thuộc quyền (đội sản xuất, đơn vị huấn luyện SSCĐ, trung đoàn hoặc công ty - gọi là đơn vị sản xuất; nông, lâm trường); phạm vi đóng quân hoạt động của các đơn vị thuộc quyền thường phân tán rộng. Vì vậy, các Đoàn KTQP phải làm tốt công tác lãnh đạo, chỉ đạo các đơn vị thuộc quyền chủ động xây dựng mối quan hệ công tác, phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương trong xây dựng LLVT của KVPT ngày càng vững mạnh. 

 

Tích cực phối hợp, giúp đỡ địa phương về xây dựng, tổ chức lực lượng DQTV ở các thôn, bản, làng, xã, phù hợp với thực tế và yêu cầu nhiệm vụ của KVPT, bởi đây vừa là lực lượng sản xuất, vừa là LLVT tại chỗ bảo vệ trật tự trị an, SSCĐ trong các tình huống trên địa bàn. Các đơn vị thuộc Đoàn KTQP phối hợp, giúp đỡ cấp ủy, chính quyền địa phương hằng năm, lập kế hoạch huấn luyện cho lực lượng DQTV (cả về chính trị, quân sự, chuyên môn) theo quy định. 

 

Mặt khác, các đơn vị của Đoàn KTQP còn phải phối hợp, giúp địa phương trong xây dựng lực lượng DBĐV của KVPT như giúp địa phương hoàn thiện các kế hoạch, phương án xây dựng, huy động; cử lực lượng có kinh nghiệm tham gia huấn luyện lực lượng DBĐV, chi viện một số mặt bảo đảm cho huấn luyện (doanh trại vật chất, phương tiện, bảo đảm y tế, thao trường, bãi tập...).

 

b) Tham gia xây dựng công trình QS, QP, có phương án phối hợp bảo vệ KVPT

 

Thực hiện chương trình, kế hoạch phối hợp công tác giữa Đoàn KTQP với cấp ủy và chính quyền địa phương, các đơn vị thuộc quyền của Đoàn KTQP chủ động xây dựng kế hoạch, bố trí nhân lực, phương tiện, hiệp đồng chặt chẽ để tham gia cùng địa phương triển khai xây dựng các công trình QS, QP thuộc quy hoạch của KVPT, gồm: các sở chỉ huy, công trình chiến đấu, hầm hào, kho tàng, đường sá... ở căn cứ hậu phương, căn cứ chiến đấu, căn cứ hậu cần - kỹ thuật, trận địa chiến đấu trên các hướng phòng thủ. Khi tham gia xây dựng các công trình này, các đơn vị phải tổ chức chỉ huy chặt chẽ, lựa chọn nhân lực có bản lĩnh chính trị, trình độ, kinh nghiệm công tác phù hợp, có ý thức tổ chức kỷ luật cao, đoàn kết, làm tốt công tác dân vận... nhằm hoàn thành công trình với chất lượng cao, đúng tiến độ, đảm bảo bí mật, an toàn. Đồng thời, phối hợp, giúp địa phương quản lý, duy tu các công trình; tổ chức trồng cây, gây rừng ngụy trang các công trình QS, QP. Cùng với đó, các đơn vị thuộc Đoàn KTQP phối hợp, giúp LLVT địa phương trong tổ chức tuần tra, bảo vệ biên giới, xử trí các tình huống; xây dựng địa bàn trong sạch vững mạnh, giữ vững an ninh, an toàn biên giới, biển đảo.

 

Trong thời chiến, các đơn vị thuộc Đoàn KTQP chuyển trạng thái SSCĐ và cùng LLVT trên địa bàn phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương thực hiện chuyển địa phương từ thời bình sang thời chiến, vừa sản xuất, vừa chiến đấu. Đồng thời, hoàn thiện các phương án, hiệp đồng chiến đấu trong các tình huống A2, A3, A4, A bảo vệ các mục tiêu trong KVPT.

 

⃰      ⃰

⃰

 

Tham gia xây dựng, bảo vệ KVPT địa phương nơi đứng chân hoạt động là trách nhiệm của Đoàn KTQP. Nội dung tham gia khá rộng, toàn diện; tiến hành trong cả thời bình và thời chiến... Vì vậy, các Đoàn KTQP cần nắm vững nội dung, phương pháp công tác, các mối quan hệ... để tiến hành chặt chẽ, hiệu quả./.