Thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước về việc quân đội phát huy vai trò nòng cốt tham gia xây dựng, phát triển kinh tế - xã hội (KT - XH), củng cố quốc phòng, an ninh (QP, AN) trên các địa bàn chiến lược, Bộ Quốc phòng chủ trương lựa chọn những địa bàn đặc biệt khó khăn, thưa dân, phức tạp về dân tộc, tôn giáo dọc biên giới để xây dựng các Khu KTQP. Một mặt, góp phần phát triển KT - XH các vùng dự án, cải thiện và từng bước nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân, từ đó xây dựng thế trận QP, AN vững chắc; mặt khác, thực hiện đền ơn đáp nghĩa của Đảng, Nhà nước và Bộ Quốc phòng với đồng bào những nơi trước kia là căn cứ cách mạng, căn cứ chiến đấu trong công cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, giải phóng đất nước.

 

Qua hơn 20 năm thực hiện, đến nay, toàn quân đã triển khai xây dựng được 30 Khu KTQP. Các Khu KTQP được xây dựng ở những địa bàn xung yếu trên tuyến biên giới đã tạo nên thế và lực mới cho QP, AN bảo vệ biên giới; tích cực xây dựng cơ sở hạ tầng, giúp dân phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, ổn định đời sống; làm tốt công tác vận động nhân dân thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và tích cực tham gia bảo vệ chủ quyền biên giới quốc gia; làm tốt công tác tham mưu, giúp địa phương xây dựng chính quyền cơ sở và phối hợp chặt chẽ với các lực lượng có liên quan, xây dựng khu vực phòng thủ tỉnh, huyện vững mạnh; tạo nên thế và lực mới trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa - xã hội, QP, AN ở các vùng đất biên cương của Tổ quốc. 

 

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả nổi bật đã đạt được, quá trình xây dựng các Khu KTQP cũng bộc lộ những tồn tại, hạn chế về công tác đầu tư xây dựng các Khu KTQP và quản lý, phát huy hiệu quả của các Đoàn KTQP, đó là: 

 

- Công tác phối hợp lãnh đạo, chỉ đạo giữa cấp ủy đảng tại đơn vị với cấp ủy đảng, chính quyền địa phương có lúc chưa thống nhất, đôi lúc còn tập trung vào nhiệm vụ kinh tế đơn thuần, chưa quan tâm đúng mức đến nhiệm vụ QP, AN. 

 

- Tiến độ thực hiện quy hoạch còn chưa đạt; nội dung còn có hạng mục chưa đồng bộ với các quy hoạch khác như giao thông, du lịch; cơ chế phối hợp với địa phương còn chưa thực sự phù hợp.

 

 - Kinh tế - xã hội vùng dự án tuy có bước phát triển nhưng chưa thật sự đột phá so với các địa bàn khác; đời sống vật chất, tinh thần của người dân đã từng bước được cải thiện nhưng chưa bền vững.

 

- Việc phát huy hiệu quả Đoàn KTQP trong công tác giúp đỡ nhân dân, hướng dẫn bà con phát triển KT - XH, xây dựng hệ thống chính trị còn hạn chế.

 

Những tồn tại, hạn chế trên có cả nguyên nhân khách quan và nguyên nhân chủ quan. Trong đó, liên quan đến các Đoàn KTQP nổi lên là: 

 

- Các Đoàn KTQP chưa thực sự quan tâm đúng mức đến công tác dân vận. Cán bộ Đoàn KTQP chưa thực sự tìm hiểu sâu, nắm vững phong tục, tập quán, tín ngưỡng tôn giáo của đồng bào.

 

- Công tác phối hợp giữa Đoàn KTQP với chính quyền địa phương chưa thật sự tốt, nhất là trong công tác bố trí, sắp xếp, ổn định dân cư, xác định các công trình đầu tư, phối hợp lồng ghép các chương trình, dự án. 

 

- Chất lượng đội ngũ cán bộ chưa đồng đều; trình độ, năng lực của một bộ phận cán bộ chưa đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ. Công tác tuyển dụng cán bộ có chuyên môn phù hợp trong xây dựng Khu KTQP còn khó khăn; luân chuyển cán bộ còn hạn chế; bồi dưỡng nghiệp vụ chuyên môn về quản lý dự án, kỹ thuật nông, lâm nghiệp chưa thường xuyên; dẫn đến các Đoàn KTQP còn thiếu cán bộ có chuyên môn phù hợp.

 

- Biên chế tổ chức của Đoàn KTQP còn bất cập, chậm được kiện toàn theo chức năng nhiệm vụ được giao và hướng dẫn của Bộ Tổng Tham mưu (biên chế của các Đội sản xuất ít, thường mỗi Đội chỉ có 2-3 đồng chí). 

 

- Chính sách về một số chế độ đối với các lực lượng làm nhiệm vụ xây dựng Khu KTQP chưa thật sự phù hợp với tình hình mới; chậm được sửa đổi, bổ sung kịp thời.

 

Cán bộ, chiến sĩ Công ty 74 - Binh đoàn 15 hướng dẫn cho công nhân là đồng bào các dân tộc thiểu số cách khai thác mủ cao su.
 

Do vậy, cần thiết phải có những giải pháp phù hợp để nâng cao chất lượng quản lý các Đoàn KTQP; góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ xây dựng Khu KTQP trong tình hình mới:

 

Một là: Tăng cường tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức về xây dựng Khu KTQP và hoạt động của Đoàn KTQP

 

Xuất phát từ vị trí, vai trò, tầm quan trọng của nhận thức; bất kỳ một công việc gì nếu không nhận thức đầy đủ sẽ không có hành động đúng. Nhận thức đầy đủ, sâu sắc về xây dựng Khu KTQP và hoạt động của Đoàn KTQP của các cấp, ngành, địa phương, đơn vị, cá nhân và cộng đồng là cơ sở để nâng cao hiệu quả xây dựng Khu KTQP và hoạt động của Đoàn KTQP. Mặt khác, thực tiễn trong thời gian qua, nhận thức của một bộ phận cán bộ lãnh đạo chính quyền các cấp, cán bộ ban, ngành, đoàn thể… trong Khu KTQP vẫn còn có mặt hạn chế, chưa đầy đủ và sâu sắc; một số địa phương trên địa bàn có Khu KTQP mới chỉ chú trọng về phát triển KT - XH, chưa quan tâm nhiều tới củng cố QP, AN, xây dựng cơ sở chính trị xã hội. Do vậy, để nâng cao chất lượng xây dựng Khu KTQP và hiệu quả hoạt động của Đoàn KTQP, đáp ứng được các yêu cầu trong tình hình mới, cần phải tìm ra các biện pháp nâng cao hơn nữa nhận thức của cán bộ lãnh đạo các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương, ban, ngành, đoàn thể, các tầng lớp nhân dân trong Khu KTQP, các cấp lãnh đạo, chỉ huy và toàn thể cán bộ, chiến sỹ trong Đoàn KTQP.

 

Nâng cao nhận thức về xây dựng Khu KTQP và hoạt động của Đoàn KTQP là phải nắm được tất cả những vấn đề lý luận cơ bản về xây dựng, phát triển Khu KTQP; chức năng, nhiệm vụ, mối quan hệ công tác, các mặt hoạt động của Đoàn KTQP. Đồng thời phải biết được chức năng, nhiệm vụ, trách nhiệm của các tổ chức, đoàn thể, đơn vị và cá nhân trên địa bàn có Khu KTQP trong phối hợp công tác với Đoàn KTQP. Mặt khác, còn phải nắm được các chủ trương, chính sách, luật pháp, quy định có liên quan đến Khu KTQP và Đoàn KTQP để hiểu rõ hơn quyền lợi, nghĩa vụ của mình trong tổ chức thực hiện và đó cũng là cơ sở để giám sát việc triển khai thực hiện của các tổ chức, cá nhân đã đúng đắn chưa. Các nội dung trên cần phải hiểu một cách thấu đáo, tường tận, không qua loa đại khái, đặc biệt là trách nhiệm, nghĩa vụ các công việc phải làm, yêu cầu và cách thức thực hiện. Nhận thức không dừng lại ở tư duy mà phải biến thành hành động trên thực tế.

 

Các cấp, ngành, đơn vị có liên quan, đặc biệt là Đoàn KTQP cần quán triệt và thực hiện tốt Nghị định số 22/2021/NĐ-CP ngày 19/3/2021 của Chính phủ về xây dựng Khu KTQP, với những điểm mới: Xác định rõ việc quy hoạch Khu KTQP là hợp phần của quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh, để bảo đảm phù hợp với Luật Quy hoạch năm 2017, Luật Quốc phòng năm 2018, Luật Đầu tư công năm 2019, Luật Đầu tư năm 2020. Cơ cấu lại nguồn vốn, thống nhất cơ chế đầu tư, chính sách tài chính trong xây dựng, quản lý Khu KTQP, bảo đảm phù hợp với thực tế; thống nhất quy định về cơ chế đầu tư, chính sách tài chính trong xây dựng và quản lý Khu KTQP.

 

Hai là: Xây dựng Đoàn KTQP vững mạnh toàn diện, hoàn thành tốt chức năng “đội quân chiến đấu, đội quân công tác, đội quân lao động sản xuất”

 

Kiện toàn tổ chức biên chế cơ quan, đơn vị Đoàn KTQP theo yêu cầu nhiệm vụ và điều kiện thực tế; hoàn chỉnh phương án tác chiến theo nhiệm vụ được giao. Nghiên cứu bổ sung, đổi mới, điều chỉnh một số tiêu chí, tiêu chuẩn trong lựa chọn, bổ nhiệm, điều động cán bộ, sĩ quan hoạt động ở các Đoàn KTQP; bảo đảm việc bố trí hợp lý các chức danh, cấp bậc quân hàm, độ tuổi và đặc biệt là trình độ, năng lực và phẩm chất đội ngũ cán bộ; cân đối hài hòa giữa sĩ quan chỉ huy tham mưu, chính trị, hậu cần, kỹ thuật; giữa sĩ quan và quân nhân chuyên nghiệp, công nhân viên chức quốc phòng. Về số lượng, đảm bảo yêu cầu không tăng quân số so với biểu biên chế nhưng vẫn đủ khả năng hoàn thành nhiệm vụ được giao; tập trung theo hướng tăng cường đội ngũ cán bộ chuyên môn kỹ thuật, nghiệp vụ, giảm khâu trung gian, giảm tối đa biên chế cơ quan để tăng cường quân số cho đơn vị cơ sở, các đội sản xuất. Về chất lượng, trước hết, cần lựa chọn những cán bộ, chiến sỹ có bản lĩnh chính trị vững vàng, thực sự tâm huyết, trách nhiệm, gắn bó với nhiệm vụ phát triển KT - XH, xóa đói, giảm nghèo cho đồng bào các dân tộc, có năng lực tổ chức, vận động nhân dân trong vùng dự án phát triển KT - XH; mặt khác, cần tuyển chọn và sử dụng đội ngũ chuyên môn nghiệp vụ có kinh nghiệm, kiến thức kinh tế, năng lực quản lý kinh tế nhất là quản lý dự án, năng lực hoạt động xã hội… kiên quyết tránh việc luân chuyển cán bộ đến công tác tại Đoàn KTQP vì mục đích giải quyết chế độ chính sách, chức danh, quân hàm.

 

Xây dựng phương án chiến đấu của Đoàn KTQP, hình thành thế trận của Đoàn KTQP gắn với thế trận KVPT xã, huyện trong Khu KTQP. Điều chỉnh biên chế của Đoàn KTQP cho phù hợp, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ được giao. Ban hành biểu tổ chức biên chế thời chiến cho các Đoàn KTQP; đồng thời, giao nhiệm vụ xây dựng, huy động lực lượng DBĐV cho các Đoàn KTQP đủ khả năng thực hiện nhiệm vụ A, A2, A3… khi xảy ra. Xây dựng lực lượng DBĐV của các Đoàn KTQP đủ về số lượng, tốt về chất lượng; tích cực luyện tập huy động và diễn tập bảo đảm cho các tình huống. Thường xuyên bồi dưỡng, huấn luyện nâng cao bản lĩnh chính trị, ý thức trách nhiệm, năng lực công tác cho đội ngũ cán bộ, nhân viên trong Đoàn KTQP và cán bộ quản lý đội, tổ sản xuất của Đoàn KTQP. Tăng cường trang bị, phương tiện sản xuất cho các Đoàn KTQP. Thường xuyên làm tốt việc bảo dưỡng, sửa chữa, thay thế các trang bị được cấp, nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng và kéo dài thời hạn sử dụng của trang bị, phương tiện.

 

Ba là: Phối hợp chặt chẽ giữa Đoàn KTQP với địa phương, thống nhất quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ xây dựng Khu KTQP, lấy tăng cường, củng cố quốc phòng là chính 

 

Khi quy hoạch từng Khu KTQP, cần gắn kết với quy hoạch của địa phương, quy hoạch xây dựng thế trận trong KVPT tỉnh và phương án tác chiến phòng thủ chung; nhằm mục đích định hướng ngay từ đầu khi triển khai xây dựng Khu KTQP để nâng cao tiềm lực, khả năng bảo đảm, đáp ứng và phù hợp với các nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, góp phần tạo thế trận quốc phòng toàn dân trong Khu KTQP. Quá trình tổ chức sắp xếp, ổn định các cụm, điểm dân cư mới hoặc ổn định các cụm dân cư đã có, cần phải gắn với mục tiêu, chỉ tiêu xây dựng lực lượng DQTV. Chú trọng ưu tiên các công trình, dự án cần thiết, vừa phục vụ dân sinh, tạo động lực phát triển kinh tế, vừa chú ý đến mục tiêu tạo lập thế trận và xây dựng lực lượng, cơ sở vật chất, phương tiện, nhân lực tại chỗ; tạo được các cơ sở sản xuất dịch vụ tập trung gắn với các trọng điểm cần phòng thủ trên các hướng, khu vực trong Khu KTQP.

 

Trong các dự án Đoàn KTQP làm chủ đầu tư, gắn quá trình xây dựng các công trình hạ tầng, tổ chức sản xuất, các cơ sở dịch vụ tập trung của các tổ, đội sản xuất thuộc Đoàn KTQP với tạo nguồn lực vật chất, phương tiện; có phương án sẵn sàng chuyển sang phục vụ cho nhiệm vụ quân sự, quốc phòng. Ngoài chỉ tiêu về số lượng, chất lượng, hiệu quả kinh tế, trong các dự án phải xác định chỉ tiêu về dự trữ vật chất, phương tiện, năng lực sản xuất có thể huy động chuyển sang phục vụ quốc phòng. Vận dụng linh hoạt các chỉ tiêu trên cơ sở Pháp lệnh Động viên công nghiệp, Nghị định số 116/2006/NĐ-CP về Động viên quốc phòng và nhất là tình hình, năng lực thực tế của các cơ sở sản xuất, dịch vụ. Tích cực xây dựng lực lượng, thế trận của các Đoàn KTQP, đáp ứng các nhiệm vụ quân sự, quốc phòng được giao; gắn với nhiệm vụ xây dựng lực lượng, thế trận của các xã, bản trên địa bàn Khu KTQP. 
 

Cán bộ Đoàn KTQP 5 - Quân khu 4 hướng dẫn người dân chăn nuôi bò.

 

Bốn là: Hoàn thiện cơ chế, chính sách hoạt động của Đoàn KTQP trong tình hình mới

 

Cụ thể hóa chính sách đào tạo và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của Đoàn KTQP. Nghiên cứu bổ sung, đổi mới, điều chỉnh một số tiêu chí, tiêu chuẩn lựa chọn, bổ nhiệm, điều động cán bộ, sỹ quan hoạt động ở các Đoàn KTQP; bảo đảm cho việc bố trí hợp lý các chức danh, cấp bậc quân hàm, độ tuổi và đặc biệt là năng lực, trình độ, phẩm chất đội ngũ cán bộ; cân đối giữa sỹ quan chỉ huy - tham mưu, chính trị, hậu cần, kỹ thuật; giữa sỹ quan và quân nhân chuyên nghiệp, công nhân viên chức quốc phòng. Định kỳ hàng năm, cơ quan cán bộ cấp trên quan tâm phân bổ chỉ tiêu; đồng thời chỉ đạo, phối hợp, giúp đỡ cơ quan cán bộ của các Đoàn KTQP xây dựng quy hoạch, lựa chọn nhân sự gửi đi đào tạo dài hạn, ngắn hạn tại các nhà trường quân đội hoặc các trường Đảng trực thuộc tỉnh, thành phố. Kết hợp mở các lớp đào tạo, bồi dưỡng ngắn hạn trong hoặc gần Khu KTQP; giúp số đông cán bộ, nhân viên của các Đoàn KTQP có cơ hội được bồi dưỡng, tiếp thu những kiến thức về quản lý kinh tế, kỹ thuật sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nghiệp vụ kinh doanh, kết hợp kinh tế với quốc phòng…; đặc biệt là những kiến thức về xã hội, pháp luật, dân tộc, tôn giáo, nghiệp vụ công tác đảng công tác chính trị, kỹ năng kiến thức công tác dân vận. Điều chỉnh chính sách thu hút, bổ sung vào biên chế, tăng đội ngũ quân nhân chuyên nghiệp của các Đoàn KTQP; ưu tiên người dân tộc thiểu số, trí thức trẻ tình nguyện, những người gắn bó lâu dài với đơn vị, địa bàn.

 

Thực hiện chế độ, chính sách đãi ngộ thỏa đáng đối với cán bộ, nhân viên, chiến sĩ Đoàn KTQP, người dân lao động và trí thức trẻ tình nguyện đến công tác tại các Khu KTQP. Xây dựng hệ thống chế độ, chính sách đặc thù riêng cho các Đoàn KTQP; bảo đảm có sự hợp lý, hấp dẫn, giải quyết thỏa đáng giữa trách nhiệm và quyền lợi, giữa trước mắt và lâu dài để có thể vừa thu hút, vừa động viên tinh thần, tạo sự hưởng ứng sâu rộng của cán bộ, nhân viên, chiến sĩ Đoàn KTQP; khuyến khích họ thực sự yên tâm, phấn khởi thực hiện nhiệm vụ; hệ thống chế độ, chính sách này sẽ hết hiệu lực thi hành khi Đoàn KTQP hoàn thành dự án. Nhà nước và Quân đội cần tiếp tục ưu tiên, tạo điều kiện tăng cường cơ sở vật chất; vận dụng linh hoạt tùy điều kiện cụ thể cho các Đoàn KTQP. Có chế độ, chính sách thỏa đáng hơn để động viên, khuyến khích, tạo điều kiện cho cán bộ, nhân viên trong Đoàn KTQP chuyển gia đình tới định cư lâu dài tại Khu KTQP bởi thêm một gia đình “an cư, lạc nghiệp” ở những địa bàn chiến lược, xung yếu thì “phên dậu” của Tổ quốc sẽ càng vững chắc. Triển khai thực hiện tốt chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, khám chữa bệnh cho nhân dân lao động trong Khu KTQP. Xem xét lại quy định tuyển dụng hiện hành để tạo điều kiện tối đa cho các trí thức trẻ tình nguyện; bảo đảm sau khi hoàn thành nhiệm vụ vùng dự án, được ở lại công tác lâu dài tại các Đoàn KTQP nếu có nguyện vọng.

 

Xây dựng cơ chế khai thác, quản lý, sử dụng có hiệu quả các nguồn vốn đầu tư trong Khu KTQP. Đối với vốn ngân sách nhà nước cấp, cần xây dựng cơ chế cấp phát, quản lý vốn phù hợp; sao cho đồng vốn đến dự án nhanh nhất, nhiều nhất. Công tác cấp phát, phân phối vốn không nên qua nhiều kênh, nhiều khâu mà cần được vận dụng cấp trực tiếp đến Đoàn KTQP; cấp phát theo hạn mức, thanh toán kỳ trước, tạm ứng kỳ sau cho từng dự án; bảo đảm kiểm soát được cả trước, trong và sau đầu tư. Thực hiện đúng phân kỳ đầu tư đã được duyệt; bảo đảm cho cấp trên có cơ sở tiến hành cấp vốn và các Đoàn KTQP thực hiện dự án đúng tiến độ. Kết hợp vốn dự án Khu KTQP với nguồn vốn của các chương trình, mục tiêu quốc gia đang triển khai trong Khu KTQP để tăng hiệu quả đầu tư. Đối với vốn tín dụng đầu tư của Nhà nước, ngân hàng địa phương cần linh hoạt trong hình thức cho vay, mức vay, đối tượng vay và thời gian vay để tạo điều kiện cho nhân dân trong Khu KTQP có vốn đầu tư vào sản xuất. Lãi xuất cho vay phải thực sự ưu đãi để bảo đảm cho người nông dân vay vốn thực hiện được tái sản xuất. Đối với vốn đầu tư của các tổ chức, cá nhân thuộc mọi thành phần kinh tế, các tỉnh, huyện có Khu KTQP, cần đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến đầu tư trên cơ sở chủ động xây dựng các dự án để kêu gọi đầu tư của các tổ chức, cá nhân. Đối với vốn trong dân (biểu hiện dưới các dạng: sức lao động, tài sản, của cải, tiền nhàn rỗi…), cần có cơ chế xác định rõ quyền lợi và trách nhiệm đóng góp của nhân dân trong Khu KTQP; được phân biệt theo mục tiêu và đối tượng đầu tư của từng dự án. 

 

Năm là: Đẩy mạnh ứng dụng các thành tựu khoa học công nghệ, nâng cao trình độ quản lý, tổ chức thực hiện nhiệm vụ của các Đoàn KTQP

 

Nâng cao tinh thần trách nhiệm trong quản lý, khai thác, sử dụng hiệu quả các loại máy móc, cơ sở vật chất, phương tiện hiện có. Tích cực đẩy mạnh phong trào phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật trong khai thác, sử dụng, bảo quản, sửa chữa phương tiện, kỹ thuật của đơn vị; kết hợp chặt chẽ giữa công nghệ hiện đại với công nghệ truyền thống. Phối hợp chặt chẽ với địa phương, các nhà thầu và các đơn vị có liên quan khai thác, sử dụng hiệu quả, hợp lý các phương tiện, trang bị khi tham gia các dự án của Đoàn KTQP. Tăng cường đầu tư cho việc nghiên cứu, ứng dụng các sản phẩm khoa học vào hoạt động của Đoàn KTQP như: ứng dụng các kỹ thuật mới trong thi công các công trình hạ tầng; ứng dụng kỹ thuật mới trong khám chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe; phát huy sáng kiến, xây dựng các mô hình phát triển kinh tế; tổ chức nghiên cứu, thử nghiệm các cây trồng vật nuôi có giá trị thương phẩm cao... Bố trí dành một lượng ngân sách nhất định mua sắm những công nghệ, phương tiện, trang bị, cơ sở vật chất kỹ thuật mới, hiện đại phục vụ thiết thực cho nhiệm vụ kết hợp quốc phòng với phát triển KT - XH. Tổ chức các lớp học về kiến thức quản lý dự án, khuyến nông, khuyến lâm cho đội ngũ cán bộ, chiến sỹ, nhất là các lâm trường, các tổ, đội sản xuất; qua đó phổ biến kinh nghiệm và nhân rộng trong cộng đồng. Chú trọng nghiên cứu, lai tạo, sử dụng những giống cây, con mới; thường xuyên cập nhật những kỹ thuật mới trong chăm sóc cây trồng, vật nuôi phù hợp với khí hậu, thổ nhưỡng, đặc điểm vùng miền để phát huy tối đa hiệu quả khi triển khai thực hiện. Nghiên cứu kỹ thuật, công nghệ mới trong bảo quản, chế biến, tiêu thụ nông sản cho đồng bào trong vùng dự án.

 

Chuyển đổi phương thức sản xuất từ thủ công, lạc hậu sang sản xuất hàng hóa nhằm từng bước nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào dân tộc ở Khu KTQP. Các Đoàn KTQP cần tổ chức các mô hình kinh tế mẫu thiết thực, hiệu quả, phù hợp với thế mạnh về khí hậu, thời tiết, đất đai, nguồn nhân lực của từng vùng tại các Khu KTQP. Từ các mô hình kinh tế đó, Đoàn KTQP tổ chức cho đồng bào tham quan, học tập phương thức, cách làm để đồng bào hiểu và làm theo; qua đó nhân rộng trong toàn vùng và các địa bàn không thuộc phạm vi Khu KTQP. Cán bộ, chiến sĩ Đoàn KTQP, nhất là các tổ, đội công tác, đội sản xuất và lực lượng trí thức trẻ tình nguyện cần phát huy tốt vai trò của mình, sát cánh thực hiện “4 cùng” (cùng ăn, cùng ở, cùng làm, cùng nói tiếng dân tộc) với đồng bào, để tuyên truyền, vận động; trực tiếp “cầm tay, chỉ việc” giúp đồng bào tiếp cận và làm chủ kiến thức khoa học kỹ thuật mới vào sản xuất, chuyển đổi cơ cấu vật nuôi, cây trồng, phát triển kinh tế hộ gia đình theo hướng sản xuất hàng hóa. Thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn, phổ biến quy trình kỹ thuật khuyến nông, khuyến lâm, kỹ thuật chăn nuôi, trồng trọt và cung ứng vật tư nông nghiệp cho đồng bào như: cung cấp, lựa chọn giống vật nuôi, cây trồng, phân bón; phương thức sơ chế, bảo quản và tiêu thụ sản phẩm nông, lâm nghiệp, thủy sản... Quân y các Đoàn KTQP cần làm tốt việc đào tạo, tập huấn, chuyển giao kỹ thuật khám, chữa bệnh, sử dụng các trang thiết bị y tế cho nhân viên y tế thôn bản. Ngoài ra, các Đoàn KTQP cần phối hợp với các bệnh viện lớn của Quân đội như Bệnh viện 108, Bệnh viện 175… đưa các y, bác sỹ đến các Khu KTQP để khám bệnh, phát thuốc, hướng dẫn vệ sinh phòng dịch cho nhân dân địa phương.

 

Đoàn KTQP  - Quân khu 3 thực hiện tốt chính sách ưu đãi Người có công với cách mạng.
 

Sáu là: Nghiên cứu xây dựng các Đoàn KTQP đáp ứng yêu cầu triển khai các Khu KTQP trên biển, đảo góp phần bảo vệ chủ quyền biển đảo và phát triển kinh tế biển

 

Với vị trí địa chính trị quan trọng của nước ta, biển luôn là địa bàn chiến lược, khu vực phòng thủ chiến lược. Lịch sử cho thấy, nhiều cuộc chiến tranh xâm lược của kẻ thù đối với nước ta được bắt đầu từ hướng biển. Ngày nay, vùng biển, đảo càng trở nên một hướng đặc biệt quan trọng, xung yếu trong sự nghiệp xây dựng và BVTQ. Vì vậy, phát triển kinh tế biển gắn với QP, AN, bảo vệ vững chắc chủ quyền biển đảo luôn được Đảng, Nhà nước ta quan tâm, chú trọng. Tình hình hiện nay ở Biển Đông diễn biến phức tạp trước những tranh chấp và sự toan tính của một số quốc gia trên thế giới, gây cản trở cho việc bảo vệ chủ quyền biển, đảo và phát triển các ngành kinh tế biển của nước ta. Vì vậy, việc đầu tư phát triển mạnh mẽ kinh tế biển kết hợp chặt chẽ với củng cố quốc phòng, giữ vững an ninh quốc gia, ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên của Đảng, Nhà nước, của cả hệ thống chính trị và toàn dân.

Phát triển bền vững kinh tế biển gắn liền với bảo đảm QP, AN, giữ vững độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, tăng cường đối ngoại, hợp tác quốc tế về biển, góp phần duy trì môi trường hòa bình, ổn định cho phát triển là quan điểm giữ vai trò chủ đạo trong Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 của Nghị quyết số 36-NQ/TW Hội nghị Trung ương 8 - Khóa XII. Triệt để khai thác mọi nguồn lực, đưa hoạt động lao động sản xuất, xây dựng kinh tế trên biển, đảo đi vào chiều sâu, đạt kết quả cao, gắn chặt với nhiệm vụ QP, AN, bảo vệ chủ quyền biển, đảo, bảo vệ vững chắc nguồn tài nguyên của đất nước. Tích cực xây dựng và phát triển một số loại hình kinh tế có hiệu quả, mang tính tiên phong, lưỡng dụng quốc phòng - kinh tế, phát triển kinh tế gắn với thế trận QP, AN trên biển, đảo, thềm lục địa thiêng liêng của Tổ quốc, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định trên biển; trong đó, xây dựng các Khu KTQP trên biển, đảo và thành lập các Đoàn KTQP trên biển, đảo là nội dung quan trọng.

 

Hiện nay, các Quân chủng, Quân khu đang được Chính phủ và Bộ Quốc phòng giao xây dựng các Khu KTQP và Đoàn KTQP trên biển, đảo; nhằm góp phần thực hiện bảo đảm QP, AN ở địa bàn chiến lược; cải thiện và từng bước nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân; trên cơ sở bố trí lại dân cư, phù hợp với tình hình thực tiễn trên biển, hình thành các cụm âu tàu, làng chài, tạo nên thế trận quốc phòng toàn dân trên biển. Thực tiễn các dự án KTQP trên biển, đảo xa bờ hiện nay như âu tàu, làng chài, khu dịch vụ hậu cần nghề cá, khu vực nuôi thí điểm hải sản chính là một phần của Khu KTQP Trường Sa. Các làng chài được xây dựng tại đảo Song Tử Tây và Trường Sa đã góp phần thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước về dân sự hóa Quần đảo Trường Sa, hỗ trợ ngư dân khai thác hải sản ở các vùng biển xa, giúp ngư dân vươn khơi bám biển dài ngày, đồng thời hỗ trợ đắc lực trong công tác cứu hộ cứu nạn, xây dựng thế trận chiến tranh nhân dân trên biển, góp phần giữ vững hòa bình, ổn định và bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.

 

Thực hiện nhiệm vụ hỗ trợ cho ngư dân khai thác hải sản ở vùng biển xa để góp phần khẳng định chủ quyền, Quân chủng Hải quân đã giao cho các đơn vị thuộc quyền tổ chức các Trung tâm dịch vụ hậu cần - kỹ thuật tại một số đảo thuộc quần đảo Trường Sa. Hoạt động của các Trung tâm chủ yếu cung cấp dịch vụ hậu cần nghề cá cho ngư dân tại các âu tàu, kết hợp bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc; cung cấp nước ngọt và cung cấp các dịch vụ sửa chữa nhỏ miễn phí; hướng dẫn ngư dân khám chữa bệnh tại quân y trên đảo; vận chuyển, cung ứng nhiên liệu, sửa chữa tàu thuyền cho các tàu Việt Nam hoạt động ở các vùng biển xa; kết hợp thực hiện nhiệm vụ tuần tra, trinh sát, khảo sát ngư trường, bảo vệ vùng biển, tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn. Đây cũng là nơi cho các tàu vào neo đậu tránh gió, bão an toàn khi đánh bắt hải sản ở khu vực Trường Sa. Đến nay đã thu hút được ngày càng nhiều ngư dân các tỉnh ven biển miền Trung và miền Nam ra khai thác hải sản tại quần đảo Trường Sa, đảm bảo sự hiện diện thường xuyên của ngư dân trên các vùng biển xa, góp phần khẳng định chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc.

 

Đổi mới công tác quản lý các Đoàn KTQP là vấn đề rất cần thiết hiện nay; góp phần thiết thực nâng cao hiệu quả xây dựng và hoạt động của các Khu KTQP trong tình hình mới; thực hiện thắng lợi chủ trương đúng đắn, sáng suốt của Đảng và Nhà nước trong kết hợp kinh tế với quốc phòng, quốc phòng với kinh tế; phù hợp với xu thế phát triển của tình hình thế giới và nhiệm vụ cách mạng giai đoạn hiện nay. Trong thời gian tới, vấn đề này cần tiếp tục được nghiên cứu, bổ sung và phát triển.