Quốc phòng là công cuộc giữ nước của một quốc gia, bao gồm tổng thể các hoạt động đối nội và đối ngoại về chính trị, kinh tế, quân sự, văn hóa, khoa học... của Nhà nước và nhân dân để phòng thủ đất nước.

 

Quốc phòng toàn dân là nền quốc phòng mang tính chất “vì nhân dân, do nhân dân, của nhân dân”, phát triển theo hướng toàn dân, toàn diện, độc lập, tự chủ, tự lực, tự cường và ngày càng hiện đại; kết hợp chặt chẽ kinh tế với quốc phòng và an ninh dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý, điều hành của Nhà nước, sẵn sàng đánh bại mọi hành động xâm lược và bạo loạn lật đổ của các thế lực đế quốc và phản động, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN.

 

Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng nền QPTD gồm những nội dung sau:

 

- Một là: Xây dựng nền QPTD vững mạnh là yêu cầu khách quan của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

 

- Hai là: Xây dựng nền quốc phòng toàn dân, toàn diện, ngày càng hiện đại, do Đảng lãnh đạo.

 

- Ba là: Xây dựng thế trận QPTD gắn với thế trận an ninh nhân dân (ANND).

 

- Bốn là: Thường xuyên nâng cao cảnh giác, chủ động ngăn ngừa và làm thất bại mọi âm mưu phá hoại của chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch.

 

- Năm là: Phát huy tinh thần độc lập, tự chủ, tự lực, tự cường xây dựng nền QPTD vững mạnh.

 

Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng QĐND gồm những nội dung sau:

 

- Thứ nhất: Xây dựng QĐND là một tất yếu khách quan trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XNCN.
 

- Thứ hai: Quân đội nhân dân Việt Nam do Đảng Cộng sản Việt Nam tổ chức và lãnh đạo, là quân đội thực sự của dân, do dân, vì dân; có sự thống nhất giữa bản chất giai cấp công nhân với tính nhân dân và tính dân tộc.

 

- Thứ ba: Quân đội nhân dân Việt Nam là đội quân chiến đấu, đội quân công tác, đội quân lao động sản xuất.

 

- Thứ tư: Quân đội nhân dân Việt Nam được xây dựng vững mạnh toàn diện, trong đó lấy xây dựng vững mạnh về chính trị làm cơ sở.

 

- Thứ năm: Quân đội nhân dân Việt Nam tiến lên chính quy, hiện đại.

 

Trong tình hình mới hiện nay, nhiệm vụ xây dựng nền QPTD, xây dựng QĐND chịu tác động bởi nhiều yếu tố. Hòa bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn của thời đại, nhưng tình hình chung sẽ có nhiều diễn biến phức tạp, bất trắc, khó lường. Chiến tranh cục bộ, xung đột vũ trang có thể xảy ra; hoạt động can thiệp lật đổ, ly khai, khủng bố, tranh chấp lãnh thổ, biển đảo có chiều hướng gia tăng. Các yếu tố đe dọa an ninh phi truyền thống tăng lên. Kinh tế thế giới đã có dấu hiệu hồi phục nhưng vẫn còn nhiều khó khăn. Đại dịch Covid-19 vẫn diễn biến phức tạp ở nhiều nước. Các nước lớn tiếp tục duy trì quan hệ “vừa hợp tác, vừa cạnh tranh” vì lợi ích dân tộc; xu hướng hình thành thế giới “đa cực” ngày càng rõ nét.

 

Tình hình chính trị - xã hội nước ta tiếp tục ổn định; kinh tế đang phục hồi; quan hệ đối ngoại được mở rộng. Tuy nhiên, mặt trái của kinh tế thị trường đang tạo ra sự phân hóa giàu - nghèo, sự khác nhau về mức sống, lối sống, về tư tưởng, tâm lý và tình cảm trong xã hội và nội bộ quân đội; đời sống của cán bộ, chiến sĩ quân đội còn gặp nhiều khó khăn. Các thế lực thù địch tiếp tục thực hiện chiến lược “diễn biến hòa bình” để chống phá cách mạng Việt Nam. Nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới có những nội dung và hình thức mới...

 

Tất cả những điều ấy đặt ra yêu cầu Quân đội phải được tăng cường, củng cố về mọi mặt; trước hết là tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với Quân đội. Để làm được điều ấy, phải thực hiện đồng bộ nhiều nội dung, giải pháp; trong đó, việc quán triệt và vận dụng sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng nền QPTD, xây dựng QĐND có ý nghĩa quyết định.
 

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã sáng lập ra đội quân chủ lực đầu tiên của các lực lượng vũ trang (Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân) ngày 22/12/1944.

 

1. Về xây dựng nền quốc phòng toàn dân

 

Cần tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng về xây dựng nền QPTD, bảo vệ Tổ quốc. Đầu tư biên soạn các tài liệu giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng nền QPTD. Kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng nền QPTD với việc nghiên cứu, tổng kết tình hình thực tiễn quân đội; giáo dục học thuyết Mác - Lê Nin về bảo vệ Tổ quốc XHCN; đường lối xây dựng nền QPTD, ANND của Đảng ta. Trước hết, tập trung quán triệt cho mọi đối tượng nhận thức sâu sắc quan điểm của Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quân đội lần thứ XI, nghị quyết của Quân ủy Trung ương về lãnh đạo nhiệm vụ quân sự, quốc phòng hàng năm. 

 

Tiếp tục đẩy mạnh đổi mới nội dung, phương pháp giáo dục quốc phòng; kết hợp giáo dục truyền thống dân tộc với giáo dục ý thức trách nhiệm, nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc cho mọi công dân. Làm chuyển biến rõ rệt ý thức tự hào về truyền thống yêu nước, đoàn kết, kiên cường, bất khuất trong chống ngoại xâm, bảo vệ giang sơn, đất nước thành nhận thức, tình cảm, niềm tin và quyết tâm hành động để bảo vệ độc lập dân tộc và CNXH ở Việt Nam; tích cực, chủ động đấu tranh có hiệu quả, khắc phục quan điểm tách rời giữa độc lập dân tộc và CNXH.

 

Phát huy sức mạnh toàn diện của đất nước, kết hợp sức mạnh trong nước với sức mạnh thế giới, tạo sức mạnh tổng hợp để củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc XHCN. Xây dựng sức mạnh tổng hợp về chính trị, tư tưởng, kinh tế, xã hội, văn hóa, quốc phòng, an ninh, đối ngoại, phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, của cả hệ thống chính trị, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý, điều hành thống nhất của Nhà nước, lực lượng vũ trang làm nòng cốt. Thường xuyên tăng cường sự lãnh đạo của Đảng; xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền Việt Nam XHCN, nâng cao năng lực và hiệu quả quản lý, điều hành của Nhà nước nhằm xây dựng và hoàn thiện nền dân chủ XHCN. Mở rộng và phát huy quyền làm chủ của nhân dân; tăng cường và phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể nhân dân, tạo tiền đề, điều kiện phát huy cao độ sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc trong công cuộc đổi mới xây dựng đất nước, bảo vệ Tổ quốc.

 

Kết hợp chặt chẽ xây dựng thế trận QPTD với thế trận ANND để bảo vệ Tổ quốc. Tăng cường sức mạnh quốc phòng, an ninh cả về tiềm lực, lực lượng và thế trận; xây dựng các khu vực phòng thủ tỉnh, thành phố vững mạnh. Phân bố hợp lý việc xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật trên các vùng của đất nước, vừa phát huy hiệu quả kinh tế - xã hội, vừa sử dụng được cho quốc phòng, an ninh khi cần thiết. Đầu tư phát triển kinh tế - xã hội, ổn định dân cư các vùng trọng yếu, vùng biên giới, cửa khẩu, ven biển và hải đảo phù hợp với Chiến lược quốc phòng và Chiến lược an ninh quốc gia. Đặc biệt, cần coi trọng xây dựng thế trận lòng dân vững chắc trong thực hiện chiến lược bảo vệ Tổ quốc. Coi trọng xây dựng và giải quyết tốt mối quan hệ phối, kết hợp giữa quân đội và công an trong thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an ninh. Đồng thời, xác định rõ nhiệm vụ kết hợp là của toàn Đảng, toàn dân, của cả hệ thống chính trị dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước.

 

2. Về xây dựng Quân đội nhân dân

 

Đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, coi đó là một trong những biện pháp quan trọng để xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam trong tình hình mới. Tổ chức chặt chẽ, nghiêm túc việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh thành một nội dung sinh hoạt thường xuyên của tổ chức đảng, các đoàn thể, tổ chức và cơ quan, đơn vị; gắn với chương trình hành động thực hiện quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI, XII, XIII về xây dựng Đảng. Làm tốt công tác tuyên truyền về việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh của các tập thể, cá nhân; góp phần quan trọng vào xây dựng tổ chức đảng trong sạch vững mạnh, đơn vị vững mạnh toàn diện.

 

Giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước đối với Quân đội nhân dân Việt Nam. Tiếp tục thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 51-NQ/TW của Bộ Chính trị khóa IX về tiếp tục hoàn thiện cơ chế lãnh đạo của Đảng, thực hiện chế độ một người chỉ huy gắn với thực hiện chế độ chính ủy, chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam. Chấp hành nghiêm các nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt đảng, quy chế, quy định của các cấp ủy, tổ chức đảng. Có các giải pháp đồng bộ khắc phục những khuyết điểm, tồn tại trong chấp hành nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách, tự phê bình và phê bình trong sinh hoạt đảng. Tổ chức học tập, quán triệt và triển khai thực hiện chặt chẽ, nghiêm túc, đạt chất lượng, hiệu quả Nghị quyết Trung ương 4 khóa XIII về xây dựng Đảng; kiên quyết chống mọi biểu hiện cá nhân chủ nghĩa, độc đoán, dân chủ hình thức.

 

Đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục chính trị, tư tưởng trong các đơn vị. Tập trung đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục lý luận chủ nghĩa Mác - LêNin, tư tưởng Hồ Chí Minh; đường lối, quan điểm của Đảng; bản chất, âm mưu, thủ đoạn chống phá cách mạng của các thế lực thù địch; tình hình, nhiệm vụ của Quân đội; xây dựng bản lĩnh chính trị, bản lĩnh chiến đấu vững vàng, nâng cao tinh thần cảnh giác, ý thức trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ, chủ động khắc phục mọi khó khăn, gian khổ, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Nêu cao tinh thần cảnh giác cách mạng, kiên quyết đấu tranh chống những quan điểm sai trái, nhận thức mơ hồ, lệch lạc, làm thất bại âm mưu, thủ đoạn “phi chính trị hóa” quân đội của các thế lực thù địch.

 

Tập trung nâng cao chất lượng huấn luyện, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chiến đấu và công tác trong mọi tình huống. Tích cực đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp huấn luyện bộ đội. Nâng cao chất lượng huấn luyện theo hướng “cơ bản, thiết thực, vững chắc”. Triển khai thực hiện nghiêm túc Chiến lược phát triển giáo dục - đào tạo trong quân đội. Tiếp tục chuẩn hóa, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ giảng dạy, nghiên cứu khoa học và chất lượng đào tạo đội ngũ cán bộ trong các nhà trường quân đội. Tập trung nâng cao năng lực quản lý, chỉ huy, điều hành và trình độ huấn luyện cho đội ngũ cán bộ các cấp. Tăng cường luyện tập, diễn tập, nâng cao trình độ xử lý các tình huống phức tạp có thể xảy ra.

 

Tăng cường rèn luyện kỷ luật, xây dựng nếp sống chính quy; từng bước điều chỉnh tổ chức biên chế và hiện đại hóa quân đội theo Nghị quyết số 05-NQ/TW ngày 17/01/2022 của Bộ Chính trị, Nghị quyết số 230-NQ/QUTW ngày 02/4/2022 của Quân ủy Trung ương, Kế hoạch số 1228/KH-BQP ngày 25/4/2022 của Bộ Quốc phòng; phù hợp với sự phát triển của tình hình và yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng, bảo vệ Tổ quốc XNCN. Đẩy mạnh giáo dục pháp luật Nhà nước, điều lệnh, điều lệ, quy định của Quân đội. Phát huy sức mạnh của hệ thống chính trị và toàn dân; đổi mới và thực hiện tốt chính sách đối với quân đội và hậu phương quân đội; tranh thủ sự giúp đỡ và nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế trong xây dựng QĐND. Nghiên cứu, đề xuất, hoàn thiện chính sách tiền lương, phụ cấp, trợ cấp, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế trong Quân đội và chế độ chính sách đối với những đối tượng làm nhiệm vụ đặc thù quân sự và trên địa bàn biên giới, hải đảo. Quan tâm chăm lo đến những người có công và các đối tượng chính sách...

 

⁕     ⁕

⁕

 

Xây dựng nền QPTD, xây dựng QĐND vững mạnh theo tư tưởng Hồ Chí Minh để bảo vệ độc lập dân tộc và CNXH là nhiệm vụ cơ bản, thường xuyên, lâu dài; là trách nhiệm của toàn Đảng, toàn dân, toàn dân, toàn quân, của cả hệ thống chính trị, dưới sự lãnh đạo của Đảng; trong đó Quân đội có vị trí, vai trò, tầm quan trọng đặc biệt và làm nòng cốt. Phải không ngừng tăng cường bản chất giai cấp công nhân; nâng cao chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu của Quân đội. Làm cho Quân đội luôn vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức; xứng đáng là lực lượng nòng cốt cùng toàn Đảng, toàn dân xây dựng nền QPTD vững mạnh; đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XNCN trong tình hình mới.